Conditie en gewicht 

Het is belangrijk om tijdens uw behandeling zo fit mogelijk te blijven. Meestal geldt: hoe fitter u bent, hoe beter u de behandeling kunt verdragen en volhouden. Met de juiste voeding kunt u zelf een bijdrage leveren aan uw conditie.  

Te veel gewichtsverlies voor en tijdens de behandeling is niet goed voor uw conditie en herstel. Misschien bent u te zwaar en ervaart u het als positief als u gewicht verliest. Toch kunt u bij overgewicht ook ondervoed raken. Om uw gewicht en conditie op peil te houden, is het extra belangrijk om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen en met name voldoende eiwitten. 

• Eet meer eiwit dan normaal. Eiwitten zitten in zowel dierlijke als in plantaardige producten.

• Denk bij dierlijke producten bijvoorbeeld aan zuivel, zoals (karne)melk, yoghurt, kwark en kaas en aan vlees, kip, vis en ei.

• Bij plantaardige producten kunt u denken aan noten, peulvruchten en (zuivel)producten op basis van soja. 

Verminderde eetlust en misselijkheid 

Soms zorgt de behandeling ervoor dat u minder eetlust hebt of misselijk bent. Juist dan is het een uitdaging om voldoende energie (calorieën) en eiwitten binnen te krijgen.

• De aanblik van een groot bord eten is vaak ontmoedigend. Eet vaker op de dag kleinere beetjes.

• Zit u snel vol? Kies dan voor meer vloeibare producten. Deze geven een minder verzadigend gevoel.

• Het is niet erg als u een paar dagen wat minder eet, maar probeer dan op betere dagen iets extra te eten.  

• Eet op tijdstippen dat u minder misselijk bent, ook eventueel ’s nachts als u wakker bent.

• Het is belangrijk dat u tijdens de kuur veel drinkt, omdat er afvalstoffen uit het lichaam moeten worden verwijderd. Drink 1,5 tot 2 liter vocht. Te weinig drinken kan het gevoel van misselijkheid vergroten en bijdragen aan een vieze smaak in de mond.

• Een lege maag kan een misselijk gevoel geven. Eet ook daarom meerdere kleinere beetjes.

• Warme gerechten kunnen tegen staan. U kunt ook een koude maaltijdsalade nemen. Deze smaakt vaak beter en is even gezond.

• Vraag aan uw specialist of uw medicatie kan worden aangepast als u klachten van misselijkheid houdt.

Adviezen bij overgeven

• Als u heeft overgegeven, laat de maag dan weer langzaam wennen aan vast voedsel. Eet bijvoorbeeld biscuit.

• Spoel na het overgeven uw mond met wat water. Spoelen verfrist niet alleen uw mond, maar beschermt ook uw mondslijmvlies.

• Koolzuurhoudende dranken, zoals cola, en ijsblokjes kunnen verlichting geven.

• Neem de medicatie ter voorkoming van misselijkheid en overgeven (anti-emetica) 30 minuten voordat u gaat eten in.

• Vermijd geuren die u misselijk kunnen maken of de misselijkheid verergeren, zoals de geur van gebraden vlees, koffie of parfum.

• Als ernstig overgeven langer aanhoudt dan 24 uur, neem dan contact op met uw specialist.

Smaakverandering 

55-75% van de mensen die behandeld worden voor kanker krijgt last van smaakveranderingen. Dit kan zich op allerlei manieren uiten. Sommige mensen proeven (bijna) niks meer, anderen ervaren een nare (soms metaalachtige) bijsmaak en bij weer anderen is één smaak heel sterk aanwezig.

• Als u merkt dat het eten minder of anders smaakt, probeer te ontdekken welke smaken, geuren en texturen wel goed gaan.

• Probeer zo veel mogelijk producten uit. Ook producten die u voorheen niet lekker vond.

• Bekijk voor specifieke tips bij smaakveranderingen de website van Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Speciaal dieet 

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat een speciaal dieet (denk aan het Moermandieet, ketogeen dieet of vasten) kanker kan genezen of stoppen. Volg zo’n dieet dan ook nooit zonder dit eerst met uw arts, verpleegkundige of een diëtist te bespreken. 

Voedingssupplementen 

• Als u regelmatig verschillende producten eet, krijgt u voldoende vitamines en mineralen binnen. Een supplement vervangt nooit een goede voeding. Supplementen zijn daarom eigenlijk niet nodig.

• Vitamine D vormt hierop een uitzondering. Voor bepaalde groepen mensen (ongeacht ziekte of gezondheid) wordt geadviseerd extra vitamine D te slikken. Bekijk voor de hoeveelheden de website van het Voedingscentrum. Supplementen met vitamine D kunt u kopen bij de drogist.

• Als u slecht of veel dezelfde producten eet, kan het zinvol zijn om multivitaminen te gebruiken. Zorg ervoor dat hier maximaal 100-200% van de aanbevolen dagelijks hoeveelheid (ADH) in zit. Let er extra op dat in de multivitaminen maximaal 100% van de ADH voor vitamine B6 zit en bij voorkeur minder dan 100%. Dit is belangrijk, omdat te veel vitamine B6 zenuwbeschadiging (neuropathie) kan veroorzaken.

• Gebruik tijdens chemotherapie of radiotherapie geen voedingssupplementen zonder dit met uw arts, verpleegkundige of diëtist te bespreken. 

Gebruik deze producten niet tijdens de chemotherapie 

• Grapefruit, pomelo, ugli, mineola, tangelo en Sevilla sinaasappel zorgen voor een minder goede afbraak van de chemotherapie. Het gebruik hiervan raden wij bij alle soorten chemotherapie sterk af.  

• Alcohol versnelt de afbraak van chemotherapie, waardoor de werking van de chemotherapie minder is. Dit effect treedt vooral op bij grote hoeveelheden.

• Er zijn aanwijzingen dat visolie in de vorm van visoliecapsules de werking van irinotecan en platinumhoudende chemotherapie vermindert. Voor de zekerheid adviseren wij om vanaf 24 uur voor tot en met 24 uur na toediening van deze chemotherapieën geen visoliecapsules te gebruiken. Heeft u chemotherapie zonder irinotecan, carboplatin, oxaliplatin of cisplatin, dan is er voor het gebruik van visoliecapsules op de dagen rondom de kuur geen bezwaar. 

• Sint-Janskruid kan een negatieve invloed hebben op de werking van chemotherapie en raden wij af te gebruiken tijdens uw behandeling.

• Oxaliplatin kan zorgen voor gevoelige zenuwen. Dit kan onder andere leiden tot een benauwd gevoel in de keel. Koude producten, zowel dranken als vaste voeding, kunnen deze klachten veroorzaken of verergeren. Gebruik daarom tot vier dagen na de kuur geen koude producten. Zet gekoelde producten een halfuur tot een uur buiten de koelkast voor u ze eet of drinkt. 

Meer informatie

Bekijk de pagina Leven met en begeleiding bij kanker, Voeding en spijsvertering.