Innovatie 3: Hoe zorg je voor een goede naleving van de verplichte medicatie controle?

Bij het toedienen van parenterale medicatie aan een patiënt is het noodzakelijk dat een tweede verpleegkundige meekijkt. Op deze manier vindt de controle plaats dat het juiste middel in de juiste hoeveelheid op het juiste moment aan de juiste patiënt wordt gegeven. Als bewijs dat deze toediencontrole is uitgevoerd, zet de controlerende verpleegkundige een digitale paraaf in het medicatiedossier. In de dagelijkse praktijk wordt deze paraaf niet altijd gezet.


Terug

Wat is het probleem?

In de dagelijkse praktijk worden toedieningen van parenterale geneesmiddelen altijd gecontroleerd door een tweede verpleegkundige. De digitale paraaf die hiervoor in het medicatiedossier moet worden gezet wordt helaas in ongeveer de helft van de gevallen achterwege gelaten. Er is daardoor geen ‘bewijs’ dat de controle daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Dat is niet wenselijk.  

Wat is een oplossing?

Omdat aanpassingen in het digitale medicatiedossier voor een betere controle nog niet mogelijk zijn, is er voor gekozen om de registratielast te verlagen. Voortaan is een controleparaaf voor toedienen alleen verplicht bij de meest risicovolle parenterale medicatie (zie de box voor een overzicht). Met deze afspraak komt deze paraaf bij bijvoorbeeld veelgebruikte en minder risicovolle antibiotica te vervallen. Dit voorstel is met IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) besproken en goedgekeurd omdat er een deugdelijke risicoanalyse aan dit beleid aan ten grondslag lag. Per geneesmiddel is in het assortimentsbestand van het medicatiedossier aangegeven wanneer een controleparaaf vereist is.

Hoe pakt dit uit?

Een half jaar na invoering van de nieuwe afspraak blijkt dat de registratie van de controle van de toediening nog steeds te weinig plaatsvindt.

Hoe verder?

Er moet meer energie worden gestoken in het wegnemen van het vrijblijvende karakter van het registreren van de tweede controle. Hiervoor wordt momenteel meer aandacht besteed aan:

  1. Bewustwording: actief kennisdelen onder verpleegkundigen over het nut en de noodzaak van de registratie van de controleparaaf, bijvoorbeeld over het gevaar van de toegediende middelen. 
  2. Sturen: We gaan maandelijks per afdeling volgen wat de resultaten zijn en dit terugkoppelen.
  3. Belonen: Afdelingen die goed presteren worden beloond, afdelingen die moeten verbeteren worden aangesproken.

In de loop van 2024 wordt het effect van deze aanvullende acties geëvalueerd.

Meest risicovolle geneesmiddelen zijn parenteralia die:

  • direct effect hebben op de vitale functies;
  • potentieel toxisch zijn bij i.v. toediening;
  • risico geven op ademhalingsdepressie;
  • snel klinisch effect hebben;
  • risico op toxiciteit hebben bij relatief kleine overdosering;
  • een complex toedienschema hebben.